روش های زیر از کتاب دیدن با چشمان ذهنی نوشته دکتر مایک ساموئل برگرفته شده اند. تصویر سازی یک حالت درونی ذهنی است، برای تصویر سازی موثر فرد باید خودش را در حالتی قرار دهد که از فرایندهای درونی آگاه باشد. برای بیشتر افراد، حداقل در شروع، خوب است که خودشان را از حواس پرتی ها یا سایر موارد بیرونی دور نگه دارند. یعنی یک جای راحت و آرام بیابند تا تصویر سازی را شروع کنند.
در نهایت، حتی با وجود محرک های بیرونی نیز می توان به وضوح روی محرک های درونی تمرکز کرد. اما در ابتدا اگر محرک های بیرونی مینیمم باشند تصویر سازی و نگاه با چشمان ذهنی راحت تر می شود.
ریلکسیشن
ریلکسیشن بدن اولین قدم در بهبود مهارت تصویرسازی و نگاه با چشمان ذهنی است. به محض اینکه فرد مکان و زمان راحتی بیابد، شروع به ریلکس شدن می کند. ریلکسیشن آگاهانه محرک های بیرونی را حذف می کند و به فرد اجازه می دهد که عمیق تر روی حالت درونی خودش تمرکز کند. ریلکسیشن بدن همچنین جریان تصاویر درونی را ساده تر می کند.
برای ریلکس شدن مهم است که بدانیم انقباض و ریلکسیشن چه احساسی دارد. بیشتر مردم می توانند تشخیص دهند که چه وقت عضلاتشان منقبض است اما نمی دانند چطور بدنشان را ریلکس کنند. بدین منظور تمرینی به نام ریلکسیشن تدریجی وجود دارد. با انقباض عضله و سپس رها کردن آن، شخص می تواند تفاوت بین تنش و ریلکسیشن را در بدنش درک کند. در این تمرین می توانید عضلات بدن را یکی یکی منقبض کرده، و سپس رها کنید، و به این ترتیب کل بدن را ریلکس کنید.
در بیشتر افراد، سفت ترین عضلات مربوط به صورت و گردن، اطراف چشم و فک هستند. این عضلات به صحبت کردن و دیدن مربوط می شوند. وقتی کسی چیزی را در چشمان ذهنی اش می بیند، تنش زیادی در عضلات چشمش ایجاد می شود. در واقع، اگر فردی تصور کند که یک سگ از چپ به راست می دود، چشمانش هم از چپ به راست می چرخد. وقتی فردی به کلام فکر می کند (گفتگوی درونی) تنش زیادی در عضلات زبان و آرواره ایجاد می شود. وقتی شخصی بسیار ریلکس باشد، آرواره شل شده و چشمانش بی حرکت می ماند. وقتی بدن کاملا ریلکس شده باشد، هیچ تصویری در ذهن نمی ماند؛ در آن لحظه ذهن کاملا خالی است. وقتی بدن عمیقا ریلکس باشد، ذهن هم به صورت طبیعی ریلکس و خالی می شود.
بنابراین مهم است که شخص به خودش اجازه دهد ریلکس شود و ریلکس باقی بماند. احتمالا در مورد قانون تلاش معکوس شنیده اید، “برای اینکه تلقینات به خوبی اثر کنند، لازم است که بدون تلاش این کار صورت گیرد، استفاده از اراده باید کنار گذاشته شود. فرد باید منحصرا به تجسم متوسل شود.” این چیزی است که فلاسفه ذن به عنوان رها کردن از آن یاد می کنند.
تکنیک دیگر ریلکسیشن تلقین است. این روش شامل یک سری دستورالعمل های شفاهی است. شخص به صورت ذهنی دستورالعمل ها را تکرار می کند تا اجازه دهد تلقینات برایش کار کنند. بدن شخص به آنچه که در ذهنش می گذرد واکنش نشان می دهد.
تکرار این گفتگوی درونی یک راهی است که شخص یک مفهوم را در ذهنش نگه دارد. شخص یک سری دستورالعمل را از طریق گفتگوی درونی به خودش می دهد تا فرایندهای درونی اش را کنترل کند. لزومی ندارد که این دستورالعمل ها حفظ شوند، اما این کلمات باید برای شخص مناسب باشند که در درون تکرار شوند.
کاری که شخص می کند این است که بیوکامپیوترهای خودش را برنامه ریزی کند. و یک سری دستورالعمل به خودش بدهد تا یک هدف خاص را برآورده کند.
تمرین ریلکسیشن با تلقین
“یک جای راحت بیابید، دراز بکشید پاهایتان صاف باشد و دستهایتان را در دو طرف قرار دهید. چشمانتان را ببندید، آرام و عمیق هوا را به داخل بکشید (دم) و سپس آرام و کامل هوا را به بیرون بدهید. وقتی نفس می کشید بگذارید شکمتان کاملا بالا و پایین برود. این تمرین را چند بار انجام دهید. حالا آرام و راحت و ریلکس شوید. وقتی ریلکس می شوید تنفستان آهسته تر می شود. در ذهنتان به خودتان بگویید، “پاهای من حالا ریلکس هستند. آنها آرام تر و آرام تر می شوند. پاهایم احساس سنگینی می کنند.” چند ثانیه مکث کنید، و همین تلقین را برای قوزک پا تکرار کنید. مکث کنید. به همین ترتیب عضلات پایینی پا را ریلکس کنید، سپس ران، دوباره چند لحظه مکث کنید تا ریلکسیشن را در بدن احساس کنید. حالا لگن را ریلکس کنید. مکث. شکم را ریلکس کنید. مکث. عضلات کمر را ریلکس کنید. مکث. سینه را ریلکس کنید. مکث. انگشتان را ریلکس کنید. دستان را ریلکس کنید. مکث. ساعد را ریلکس کنید. بازو و شانه را ریلکس کنید. مکث. گردن را ریلکس کنید. مکث. فک را ریلکس کنید، بگذارید رها شود. زبان را ریلکس کنید. گونه ها را ریلکس کنید. چشمان را ریلکس کنید. پیشانی و بالای سر را ریلکس کنید. حال کمی مکث کنید. اجازه دهید کل بدنتان ریلکس شود.
شما حالا آرام هستید. می توانید با ادامه دادن این تکنیک از بالا به پایین آن را عمیق تر کنید. دم… هنگام بازدم به خودتان بگویید، “ده، من احساس می کنم خیلی ریلکس هستم…” دم، و هنگام بازدم در ذهنتان تکرار کنید، “نه، من احساس می کنم بسیار آرام هستم…” تنفس، “هشت، من آرام تر هستم…” هفت “عمیق تر و آرام تر”… شش “خیلی آرام تر، پنج…مکث. چهار… مکث. سه… مکث. دو… مکث. یک… مکث. صفر… مکث.
حال شما در یک سطح آگاهی عمیق تر و آرام تر هستید، در سطحی که بدنتان احساس سلامت می کند، ذهنتان آسوده و باز است. در این سطح شما تصاویر درون ذهنتان را واضح تر و زنده تر از قبل تجربه خواهید کرد. تا هر وقت که دوست داشته باشید می توانید در این حالت آرامش بمانید. برای بازگشت به حالت هوشیاری عادی، در ذهنتان بگویید، من حالا حرکت می کنم. وقتی تا سه بشمارم، دست چپم را بالا می آورم و انگشتانم را می کشم. سپس احساس می کنم بیشتر ریلکس و خوشحال و قوی هستم و آماده ام تا فعالیت های روزانه ام را ادامه دهم.”
هر بار که شخصی با هر تکنیکی ریلکس می شود، برایش این کار راحت تر شده و دفعه ی بعد عمیق تر می شود. در هنگام ریلکسیشن افراد احساساتی مانند قلقلک خفیف، تپش، گرمی یا خنکی یا سنگینی یا جریانی از احساسات را تجربه می کنند. وقتی فردی یک تکنیک را چندین بار تکرار کند، می تواند تنها با یک دم و بازدم و رها کردن بدنش به این ریلکسیشن دست پیدا کند.
هر کس روش مخصوص به خودش را برای آرام شدن می تواند داشته باشد. در جامعه امروزی، بیشتر افراد از طریق فعالیت های روزانه شان به آرامش می رسند، مثل ورزش، شنا، دو، دوچرخه سواری، یوگا، که وقتی هماهنگ با بدن انجام شوند، احساس پر انرژی بودن به شخص دست می دهد. باغبانی، قدم زدن در روستا، قایقرانی، و کارهای دستی نیز موجب آرامش بدن و ذهن می شوند. دوش گرفتن، چرت کوتاه، گوش کردن به موسیقی، و دراز کشیدن در آفتاب هم می تواند حالت آرامش ذهنی و فیزیکی ایجاد کند.
ادامه دارد…